Nhân đọc
những truyện ngắn Sài Gòn* của Phong Thu,
Sài Gòn với người dân miền Nam là tiếng gọi thiêng liêng, thân
thương như máu thịt dù đang ở bất cứ nơi nào trên trái đất. Không chỉ những
người con của Sài Gòn sinh ra và lớn lên, nối tiếp dòng sinh mệnh từ bao đời
của cha ông tiên tổ mà cả những người dân từ mọi miền đất nước, từ Quảng Trị
đến Cà mau tới đó lưu cư, hít thở không khí an lành trong hơn hai mươi năm tồn
tại của thể chế Miền Nam Tự Do, khi xa Sài Gòn cũng quặn lòng thao thức, nhớ về
núm ruột của quê hương.
Trong hơn ba trăm năm lịch sử từ Sài Côn, Bến Nghé đến Hòn
Ngọc Viễn Đông, đã có biết bao nhiêu những áng văn, thơ, nhạc viết về Sàigòn,
viết về những bước đi lớn mạnh, về những thăng trầm buồn vui của Sàigòn theo
vận nước.
Sàigòn ngày nay là tên gọi trìu mến trong trái tim dân Việt
từ Bắc chí Nam.
Tháng Tư 1975, trong cơn lũ nghịch thường, ngọn sóng chủ nghĩa ngoại lai phi
nhân bản ào tới thổi tung, làm bật gốc mọi giá trị đạo lý truyền thống. Sài Gòn
đổi chủ, mất tên. Hàng triệu người con Sài gòn lưu lạc. Từ đó xuất hiện một
trào lưu thơ văn hoài niệm tưởng tiếc, thương cảm thành phố thân yêu phải sa
vào cảnh sống luông tuồng bệnh hoạn dưới một xã hội đảo ngược mọi tôn ti.
Nhà văn Phong Thu, một cây bút thành danh tại hải ngoại,
tiếp cận với thực trạng xã hội Việt Nam sau cuộc đổi đời, đã gởi gắm tình cảm
cùng nỗi xót xa ngậm ngùi qua những tác phẩm tiêu biểu: “Sài Gòn Một Thuở Hẹn
Hò”, “Sài Gòn Mưa Vẫn Rơi”, và “Tiếng Khóc Trong Đêm Mưa”....
Phong Thu đã có nhiều tác phẩm đóng góp cho Văn Học hải
ngoại, trong đó thể loại truyện ngắn được xem như một sở trường thành công
nhất. Bên cạnh đó là những tản văn, tiểu luận và những bài quan điểm, nhận định
sắc bén, tình tiết bất ngờ, lối văn chải chuốt, bố cục chặt chẽ, lôi cuốn… Với
bút pháp tự sự, khi sống lại với Sài Gòn, tác giả đã lột trần bộ mặt thật xã
hội mới, phơi bày những cảnh ngộ bi đát, những mẩu đời tận cùng bất hạnh trong
cuộc săn đuổi truy lùng từ kẻ bần cùng đến giới trí thức không chịu khép mình
trong mọi bức bách của chế độ mới.
Họ là những ai? Vì sao họ luôn bị xã hội ruồng bỏ, săn đuổi
như kẻ tử thù? Vì sao họ không có đất dung thân trên chính quê hương mình? Tác
giả đã trình diện những “tội phạm” tiêu biểu này trong muôn một nạn nhân của
chế độ sau ngày đất nước thống nhất.
- Đó là Thông - con của một vị tướng cộng sản đã hy sinh
trên chiến trường, là một kỹ sư cán bộ bản tánh liêm chính cương nghị đã mạnh
dạn tố cáo hệ thống tham nhũng trong cơ quan nên bị trù dập, tù đày đến thân
tàn ma dại, ngày anh được ra tù cũng chính là ngày bé Mai, con gái của anh đã
chết trôi trong cống nước, trong một trận mưa Sài Gòn, đêm anh trở về từ trại
tù cải tạo….
- Đó là Lão Đồng, một sản phẩm của chế độ cũ. Chế độ mà
người cộng sản thù ghét và muốn huỷ diệt tất cả: tài sản, văn hóa, tín ngưỡng,
tâm trí, trái tim, tình cảm... Lão đã sống sống cô độc, đói rét, roi vọt, hành
hạ trong các trại tù cải tạo non một phần tư thế kỷ. *(Sài Gòn Mưa Vẫn Rơi)
- Đó là những thanh
niên nam nữ của Sài gòn tuổi mười tám đôi mươi, mặc áo thun có in những hàng
chữ U.S.A và lá cờ Mỹ quốc, chen chung trong đoàn người mặc áo in cờ đỏ sao
vàng và những hàng chữ nổi bật Hoàng Sa - Trường Sa, sau lưng trước ngực.
- Đó là lớp trẻ hôm nay đã vượt qua mọi sự sợ hãi, bật tung
sự kiềm tỏa của nhà cầm quyền, đứng lên đòi hỏi kẻ thù Phương Bắc phải dừng tay
giết hại đồng bào và xâm chiếm bờ cõi Việt Nam. Và họ đã bị đánh đập tù đày vì
lòng yêu nước!
- Đó là những kẻ ăn mày nghèo khổ, những người dân lao động
lam lũ, vất vả lặn lội trong nắng mưa để tìm một bữa ăn. *(Sài Gòn Một Thuở Hẹn
Hò)
- Đó là những gia
đình “tư sản mại bản”, tài sản bị tịch thu, bị đuổi đi vùng kinh tế mới thiếu
thốn, đói khổ. Cha mẹ chết vì bệnh tật, con cái phải đi ở đợ cho cán bộ, bị
cưỡng bức tình dục, bị hành hạ đánh đập rồi bị đuổi đi, sống bơ vơ, cùng
cực...
- Đó là những trẻ em tám chín tuổi, thân hình còm cõi, áo
quần nhàu nát dơ bẩn rách rưới hằng đêm co ro dưới mái hiên của lề đường, tiệm
phở.... đứa bán vé số, đứa lượm ve chai, lượm rác... đầy đường phố, khắp nơi
nơi, không đếm xuể. *(Tiếng Khóc Trong Đêm Mưa).
Sài gòn sau năm 1975, Sài Gòn dưới chế độ mới là như thế
ấy, nhưng với Phong Thu “Sài Gòn vẫn làm ai đó nhớ nhung như một người tình.
Nơi đó, có biết bao người gởi lại những kỷ niệm đáng nhớ của một thời tuổi trẻ
sôi nổi yêu thương, những tháng ngày bình yên và những niềm đau khổ mất mát mà
họ đã từng trải nghiệm…. Người ra đi vẫn trở về Sài Gòn để tìm kiếm một cái gì
nơi ao tù nước đọng ấy. Người ra đi vẫn không khinh rẻ chốn quê nghèo. Trong
khi những người ở lại, lại ước mơ một ngày rời khỏi vùng đất nhầy nhụa ấy, đi
xa thật xa đến một nơi cùng trời cuối đất nào đó để trốn chạy loài người...”
Cũng như Thạch trong truyện “Tiếng Khóc Trong Đêm Mưa”,
chúng ta xin hẹn cùng tác giả và tất cả những người con xa xứ: “Ta sẽ về, Sài
Gòn ơi! Hãy chờ ta nhé!”
Song Nhị
Tháng Tư, 2011
No comments:
Post a Comment